Կարմրուկ. Ինչու է այն վտանգավոր և ինչպես պաշտպանել երեխաներին

Չափազանց վարակիչ այս հիվանդությունն այսօր կրկին աճի միտում ունի՝ սպառնալով հատկապես չպատվաստվածներին, նորածիններին, հղի կանանց և թուլացած իմունային համակարգ ունեցող անձանց։

Ի՞նչ է կարմրուկը

Կարմրուկը վիրուսային հիվանդություն է, որը փոխանցվում է օդակաթիլային ճանապարհով։ Այն սկսվում է ջերմությամբ, հազով, քթահոսությամբ և աչքերի կարմրությամբ, որին միանում է մարմնի վրա տարածվող ցան։ Թեև ախտանիշերը կարող են թվալ սովորական, կարմրուկը հաճախ հանգեցնում է բարդությունների, որոնք կարող են լինել մահացու։

Ինչու է այն այդքան վտանգավոր

Կարմրուկի վիրուսը համարվում է աշխարհում ամենավարակիչներից մեկը։ Մի հիվանդը կարող է վարակել մինչև 18 մարդու՝ այս ցուցանիշը դարձնելով այն ավելի վտանգավոր, քան գրիպը կամ նույնիսկ COVID-19-ը։ Հիվանդությունը կարող է հանգեցնել թոքաբորբի, ականջի վարակի, փորլուծության, և նույնիսկ՝ գլխուղեղի բորբոքման (էնցեֆալիտ)։ Որոշ հազվադեպ դեպքերում, տարիներ անց այն կարող է զարգացնել մահացու նյարդաբանական բարդություն՝ ենթասուր սկլերոզացնող պանենցեֆալիտ։

Ո՞վքեր են ամենախոցելին

• Նորածինները (մինչև 1 տարեկան)՝ քանի որ դեռևս չեն ստացել պատվաստանյութը և ունեն թույլ իմունային համակարգ։

• Երեխաները (մինչև 5 տարեկան)՝ որոնք պատվաստված չեն։

• Հղի կանայք՝ որոնց մոտ կարմրուկը կարող է առաջացնել թոքաբորբ, վաղաժամ ծնունդ կամ նույնիսկ մահ։

• Թերսնուցված կամ քրոնիկ հիվանդություններ ունեցողները։

Վիճակագրություն՝ ինչի՛ց պետք է մտահոգվել

• Տարեկան աշխարհում շուրջ 136,000 մարդ մահանում է կարմրուկից, մեծ մասամբ՝ երեխաներ։

• Կարմրուկի բռնկումների ժամանակ՝ վարակված 1000 երեխաներից մինչև 60-ը կարող են մահանալ։

• Կարմրուկը նվազեցնում է իմունային հիշողությունը մինչև 30%-ով, դարձնելով մարդուն խոցելի այլ վարակների նկատմամբ։

Ինչու է պատվաստումը միակ արդյունավետ պաշտպանությունը 

Պատվաստումն արդեն փրկել է միլիոնավոր կյանքեր։ Մանկության տարիներին ստացված կարմրուկի դեմ երկու չափաբաժին պատվաստումը պաշտպանում է մարդկանց մոտ 99%-ին։ Այն նաև պաշտպանում է հանրությանը՝ ստեղծելով հոտային իմունիտետ, երբ բնակչության առնվազն 95%-ը պատվաստված է։

Ցավոք, վերջին տարիներին պատվաստման մակարդակները աշխարհում նվազել են՝ մասամբ COVID-19 համավարակի պատճառով։ Սա հանգեցրել է նոր բռնկումների՝ օրինակ՝ 2023-ին աշխարհում գրանցվել է ավելի քան 322,000 դեպք, որոնցից 60,000-ը միայն Եվրոպայում և Կենտրոնական Ասիայում։

Ի՞նչ անել

• Եթե ձեր երեխան ունի ջերմություն, ցան կամ կասկածելի ախտանիշեր՝ անհապաղ դիմեք բժշկի։
• Ստուգեք՝ ստացել եք արդյոք դուք կամ ձեր երեխան կարմրուկի դեմ երկու չափաբաժին պատվաստանյութը։
• Եթե պլանավորում եք հղիանալ, նախապես համոզվեք, որ պատվաստված եք։
• Հետևեք ԱՀԿ կամ ձեր երկրի առողջապահական նախարարության հրահանգներին։

Կարմրուկը կանխարգելելի հիվանդություն է։ Պատվաստումն ընտրություն չէ, այլ պատասխանատվություն՝ մեր երեխաների, ընտանիքների և ամբողջ հանրության նկատմամբ։