Sidebar

Ռապունցել (Գրիմ եղբայրներ)

Լինում են, չեն լինում, մի մարդ ու կին են լինում: Նրանք շատ են ուզում  երեխա ունենալ, սակայն չի հաջողվում:

Բայց ահա մի օր աստված կատարում է նրանց ցանկությունը:

Ամուսինների փոքրիկ պատուհանը նայում է հարևանի պարտեզին, որտեղ աճում են աշխարհի ամենագեղեցիկ ծաղիկներն ու խոտերը։ Սակայն պարտեզի շուրջը բարձր պարիսպ կա, և ոչ ոք համարձակվում ոտք դնել այնտեղ, քանի որ տերը հզոր կախարդուհի է: Բոլորը վախենում են նրա ուժից: 

Մի անգամ կինը պատուհանից նայելիս է լինում, և աչքը ընկնում է մի թփի: Դա ռապունցել բույսի թուփ է լինում, որը նաև անվանում են բարբարուկ: Դրանից շատ համեղ աղցան է ստացվում։ Այնքան կանաչ ու փարթամ է լինում բույսը, որ կնոջ բերանի ջուրը գնում է: Նա չի կարողնում հեռանալ պատուհանի մոտից։ Ամեն օր նայում է ռապունցելին ու սիրտն ավելի շատ է ուզում: Եվ քանի որ ոչ ոք չի համարձակվում մտնել կախարդուհու պարտեզն ու որևէ բան քաղել այնտեղից, կինն օր-օրի գունատվում ու նիհարում է:

- Սիրտդ ի՞նչ է ուզում, այ կին,ասա ճարեմ - մի օր հարցնում է ամուսինը՝ վախեցած կնոջ տեսքից:

- Ա՜խ, եթե այն ռապունցելից չուտեմ, կմեռնեմ,- պատասխանում է կինը:

Ամուսինը շատ է սիրում կնոջը ու մտածում է․ <<եթե կինս դրա պատճառով կարող է մեռնել, ինչ գնով էլ լինի, պիտի ճարեմ>>:

 Պատի վրայով բարձրանում է, մտնում կախարդուհու պարտեզը, արագ-արագ մի քանի թև ռապունցել է քաղում, բերում տալիս կնոջը: Կինն անմիջապես աղցան է պատրաստում և ուտում: Սակայն աղցանն այնքան համեղ է լինում, որ հաջորդ օրը նա ավելի շատ է ցանկանում ու չի կարողանում հանգստանալ, մինչև ամուսինը չի խոստանում դարձյալ մտնել կախարդուհու այգին: Գիշերը մարդը պարսպի վրայով իջնում է պարտեզ ու շատ վախենում է, քանի որ տեսնում է կախարդուհուն՝ իր առաջ կանգնած:

- Ինչպե՞ս ես համարձակվում մտնել իմ այգին ու կանաչ ռապունցել գողանալ,- հարցնում է բարկացած կախարդուհին:

- Ա՜խ, ներեցեք,- ասում է մարդը,- ի՜նչ անեմ, կինս պատուհանից տեսել է Ձեր ռապունցելն ու սիրտն այնպես է ուզում, որ կմեռնի, եթե չտանեմ:

Կախարդուհին հանդարտվում է և ասում.

- Եթե այդպես է, ես մի պայման ունեմ, ռապունցել քաղիր, ինչքան ուզես, բայց հենց որ կինդ երեխա ունեցավ, երեխային պետք է ինձ տաս: Ես լավ կպահեմ նրան, հարազատ մոր պես կխնամեմ:

Մարդը վախից համաձայնում է: 

Շուտով կինը մի սիրուն աղջիկ է ունենում, անմիջապես հայտնվում է կախարդուհին, աղջկա անունը դնում Ռապունցել և տանում իր տուն: Ռապունցելը մեծանում է, դառնում աշխարհի ամենագեղեցիկ աղջիկը: Հենց որ դառնում է 12 տարեկան, կախարդուհին նրան փակում է անտառում գտնվող մի բարձր աշտարակում: Աշտարակը ո´չ դուռ է ունենում, ո´չ սանդուղք, միայն փոքրիկ պատուհան: Երբ կախարդուհին ուզում է աղջկա մոտ գնալ, կանգնում է ներքևում և կանչում.

- Ռապունցել, Ռապունցել, զարթնիր,

  Մազերիդ հյուսքը կախ գցիր:

Ռապունցելի մազերը շատ գեղեցիկ են, նուրբ ոսկեթելի նման: Կախարդուհու ձայնը լսելիս Ռապունցելը մազերի հյուսքերը կապում է պատուհանի կեռից ու ծայրը կախ գցում: Հյուսքից բռնելով՝ կախարդուհին վեր է բարձրանում:

Մի անգամ թագավորի որդին անցնելիս է լինում աշտարակի մոտով: Հանկարծ լսում է երգի ձայն ու այնպես գերվում, որ կանգնում է ու ականջ դնում: Մենակ պահերին Ռապունցելը երգում է իր հիասքանչ ձայնով: Թագավորի տղան ուզում է բարձրանալ աշտարակը, բայց դուռ ու սանդուղք չգտնելով, գնում է տուն: Սակայն աղջկա երգի ձայնը դուրս չի գալիս մտքից, ու ամեն օր նստում է ձին, գալիս աշտարակի մոտ նրա երգը լսելու: 

Մի օր էլ ծառի տակ կանգնած տեսնում է, թե ինչպես է կախարդուհին գալիս ու ձայն տալիս. 

- Ռապունցել, Ռապունցել, զարթնիր,

  Մազերիդ հյուսքը կախ գցիր:

Տղան մտածում է, որ ինքն էլ կարող է իր բախտը փորձել, այդ սանդուղքով վեր բարձրանալ ու հաջորդ օրը գալիս է աշտարակի մոտ և ձայն տալիս.

- Ռապունցել, Ռապունցել, զարթնիր,

  Մազերիդ հյուսքը կախ գցիր:

Հյուսքերը կախ են ընկնում, և թագավորի տղան մագլցում է աշտարակը: Ռապունցելը սկզբում վախենում է օտարականից, սակայն տղան խոստովանում է, որ այնպես է գերվել նրա երգով, որ հանգիստը կորցրել է ու շատ էր ուզում տեսնել աղջկան: Ռապունցելը հնգստնում է։ 

Թագավորի տղան հարցնում է՝ արդյոք նա համաձայն է դառնալ իր կինը: Աղջիկը մտածում է, որ տղան իրեն ավելի շատ կսիրի, քան պառավը և տալիս է իր համաձայնությունը: Ձեռքը մեկնում է նրան ու ասում.

- Ես ուրախությամբ կգամ քեզ հետ, միայն թե չգիտեմ՝ ինչպես իջնել: Ամեն անգամ ինձ մոտ գալիս մի կտոր մետաքս բեր, ես սանդուղք կհյուսեմ, և երբ պատրաստ լինի, կիջնեմ դրանով ու դու ինձ կտանես:

Քանի որ կախարդուհին ցերեկներն է գալիս, պայմանավորվում են, որ թագավորի տղան նրա մոտ գնա գիշերները: Պառավը ոչինչ չի նկատում: Բայց մի օր Ռապունցելն ասում է.

- Տատիկ, ինչի՞ց է, որ քեզ ավելի դժվար եմ վեր քաշում, քան թագավորի տղային: Նա բարձրանում է մի ակնթարթում:

-  Ախ դու, գարշելի աղջիկ, այդ ի՞նչ ես ասում: Կարծում էի, թե քեզ թաքցրել եմ բոլորից, իսկ դու ինձ խաբո՞ւմ ես:

Նա կտրում է Ռապունցելի մազերը: Գեղեցիկ հյուսքերն ընկնում են գետնին: Այնքան անխիղճ է լինում կախարդուհին, որ խեղճ Ռապունցելին տանում է անտառի խորքը, որտեղ նա ապրում է շատ խեղճ ու աղքատ: Ռապունցելին թաքցնելուց հետո նա վերցնում է աղջկա կտրած հյուսքերը, կապում պատուհանի կեռից ու սպասում: Երեկոյան թագավորի տղան գալիս է ու ասում.

- Ռապունցել, Ռապունցել, զարթնիր,

  Մազերիդ հյուսքը կախ գցիր:

Կախարդուհին կախ է գցում մազերի ծայրը: Տղան բարձրանում է ու տեսնում կատաղած կախարդուհուն:

- Ահա՜,- ծղրտում է կախարդուհին,- ուզում էիր տանե՞լ սիրելիիդ, բայց գեղեցիկ թռչնակը չկա, էլ չի երգում, նրան գողացել է կատուն, որ քո աչքերն էլ կհանի: Դու երբեք չես տեսնի Ռապունցելին, ընդմիշտ կորցրիր նրան:

Թագավորի տղան, հուսահատվելով ու զայրույթից գլուխը կորցրած, պատուհանից դուրս է թռչում և կենդանի է մնում: Սակայն փշոտ մացառները ճանկռտում, հանում են նրա աչքերը: Նա մենակ թափառում է անտառում, սնվում պտուղներով ու արմատներով, ամբողջ օրը լաց լինում կորցրած սիրելի աղջկա համար: Այսպես տխուր, վշտահար թափառում է մի քանի տարի ու մի օր էլ մտնում է այն խուլ անտառը, որտեղ Ռապունցելը խեղճ ու կրակ անց է կացնում իր կյանքը: Հանկարծ թագավորի տղան լսում է ծանոթ ձայն ու գնում դեպի այդ ձայնը: Երբ մոտենում է, Ռապունցելը ճանաչում է նրան, գրկում է, լաց լինում: Արցունքներից երկու կաթիլ ընկնում են տղայի աչքերին: Հրաշք է տեղի ունենում, թագավորի տղան սկսում է տեսնել: 

Նա վերցնում է Ռապունցելին, տանում իր թագավորությունը, որտեղ շատ են ուրախանում նրանց գալստյան համար: Նրանք ամուսնանում են և այդ օրվանից ապրում են գոհ ու երջանիկ: