Տյառնընդառաջ

Այս տոնը նվիրված է Հիսուս Քրիստոսի՝ տաճար ներկայանալու և Սիմեոն Կրոնավորի կողմից Նրան ճանաչելու իրադարձությանը։ Տյառնընդառաջը նշանակում է «Տիրոջընդառաջ»։

Տոնի պատմությունն ու նշանակությունը

Տյառնընդառաջի տոնը կապված է Նոր Կտակարանում նկարագրված մի դրվագի հետ։ Ըստ Ավետարանի, Մարիամ Աստվածածինն ու Հովսեփը, Հիսուսին ծննդյան 40-րդ օրը տաճար են բերում՝ կատարելու հրեական օրենքի պահանջները։ Տաճարում նրանք հանդիպում են Սիմեոն Կրոնավորին, ով երկար տարիներ սպասում էր Մեսիայի գալստյանը։ Սիմեոնը, տեսնելով մանկանը, ճանաչում է Նրան որպես Աստծո Որդի և օրհնում։ Նա նաև կանխագուշակում է, որ Հիսուսը կլինի «լույս հեթանոսների համար» և «Իսրայելի փառք»։ Այս իրադարձությունը խորհրդանշում է Հիսուս Քրիստոսի՝ որպես Աստծո Որդու և մարդկության Փրկչի ճանաչումը։

Տոնի ավանդույթներ

Ըստ ժողովրդական ավանդության՝ Տյառնընդառաջի հիմնական ծեսը խարույկ վառելն էր և այդ խարույկի շուրջ տոնակատարությունը: Խարույկը վառում էին հիմնականում ցորենի հասկերից: Կրակի վառվելու ընթացքում կանայք սկուտեղի վրա բերում էին Տյառնընդառաջի տոնական կերակրատեսակները` փոխինձը, չամիչը, աղանձը, ընկույզը, բոված սիսեռը և պտտեցնում կրակի շուրջը, մի մասը բաժանում էին, մյուս մասը ներս տանում` երեկոյան խնջույքի համար: Նրանք պտտվում էին խարույկի շուրջը, և երբ բոցը ցածրանում էր, սկսում էին կրակի վրայով թռչել: 

Նախկինում խարույկի ծխի ուղղությամբ կատարել են գուշակություններ. հետևելով ծխի ուղղությանը՝ որոշել են տարվա բերքառատությունը: Ծխի ուղղությամբ փորձել են գուշակել, թե որ կողմից է գալու հարսնացուն կամ փեսացուն: Տրնդեզի մոմերով կամ ջահերով հատուկ պար է եղել նորապսակների համար: Յոթ ամուսնական զույգեր մոմերով կամ ջահերով շրջապատել են պարող նորապսակներին` չարքերից պաշտպանելու համար, և նրանք պարել են այդ շրջանակի մեջ:

Տյառնընդառաջի խորհուրդը

Տյառնընդառաջը խորհրդանշում է հավատի, հույսի և սիրո հաղորդումը։ Այն հիշեցնում է, որ Հիսուս Քրիստոսը եկել է որպես լույս՝ փրկելու մարդկությունը խավարից ու մեղքից։ Սիմեոն ծերունու օրինակը մեզ սովորեցնում է, որ Աստծո խոստումները կատարվում են, և Նրա առաջ մենք պետք է միշտ պատրաստ լինենք՝ հանդիպելու Նրան հավատով ու խոնարհությամբ։

Տյառնընդառաջը ոչ միայն հոգևոր տոն է, այլև ընտանեկան միասնության և սիրո օր։ Այն հնարավորություն է տալիս հայրենի ավանդույթները պահպանելու և հավատի խորհուրդը փոխանցելու նոր սերունդներին։