Մանկական հարցերը հաճախ կարող են մեզ համար անսպասելի, տարօրինակ կամ նույնիսկ դժվար լինել:
Երեխաները, իրենց բնական հետաքրքրասիրությամբ, աշխարհը հասկանալու և բացատրություններ փնտրելու ձգտումով, տալիս են բազմաթիվ հարցեր, որոնք երբեմն կարող են մեզ շփոթեցնել: Սակայն, այս հարցերին ճիշտ պատասխանելը կարևոր է երեխայի զարգացման, մտածողության և աշխարհընկալման համար: Ահա մի քանի խորհուրդ, թե ինչպես պատասխանել մանկական հարցերին՝
1. Լսեք ուշադիր
Առաջին քայլը երեխայի հարցին պատասխանելու համար նրա հարցը լսելն է: Երբեմն մեծահասակները հակված են անտեսել կամ թեթևակիորեն վերաբերվել երեխայի հարցերին, սակայն դա կարող է երեխայի մոտ ստեղծել զգացում, որ նրա հետաքրքրությունները կարևոր չեն: Լսեք ուշադիր և ցույց տվեք, որ նրա հարցը կարևոր է ձեզ համար:
2. Պարզաբանեք հարցը
Երբեմն երեխաները չեն կարողանում ճիշտ ձևակերպել իրենց մտքերը, և դրա պատճառով նրանց հարցերը կարող են անհասկանալի թվալ: Փորձեք հասկանալ, թե ինչ է նկատի ունենում երեխան: Կարող եք հարց տալ. «Ինչի՞ մասին ես ուզում իմանալ» կամ «Ինչպե՞ս ես մտածում դրա մասին»: Սա կօգնի ձեզ ավելի ճիշտ պատասխանել:
3. Պատասխանեք պարզ ու հասկանալի լեզվով
Երեխաների համար կարևոր է, որ պատասխանները լինեն պարզ և հասկանալի: Փորձեք խուսափել բարդ տերմիններից և երկար բացատրություններից: Օրինակ, եթե երեխան հարցնում է. «Ինչու՞ է անձրևը գալիս», կարող եք պատասխանել. «Անձրևը գալիս է, որովհետև ամպերում ջուր է կուտակվում, և երբ շատ ջուր է հավաքվում, այն սկսում է թափվել գետնին»:
4. Մի վախեցեք ասել «չգիտեմ»
Երբեմն երեխաները տալիս են այնպիսի հարցեր, որոնց պատասխանները մեզ համար անհայտ են: Այս դեպքում ավելի լավ է ազնվորեն խոստովանել, որ դուք չգիտեք պատասխանը, և միասին փնտրել այն: Սա կդաստիարակի երեխայի մոտ հետաքրքրասիրություն և կսովորեցնի, որ անհայտ բաները սովորելը նույնպես կարևոր է:
5. Օգտագործեք պատմություններ և օրինակներ
Երեխաները ավելի լավ են հասկանում պատմությունների և օրինակների միջոցով: Եթե հարցը բարդ է, փորձեք այն բացատրել պարզ պատմության կամ օրինակի միջոցով: Օրինակ, եթե երեխան հարցնում է. «Ինչու՞ են ծառերը կանաչ», կարող եք պատմել բույսերի մասին և բացատրել, որ նրանք արևի լույսի շնորհիվ սնվում են և դրա համար են կանաչ:
6. Խրախուսեք հետաքրքրասիրությունը
Երեխայի հարցերը նրա հետաքրքրասիրության և ճանաչողական զարգացման արտահայտությունն են: Խրախուսեք նրան՝ ասելով. «Շատ լավ հարց է» կամ «Հիանալի է, որ դու այդ մասին ես մտածում»: Սա կնպաստի նրա ինքնավստահությանը և կխրախուսի հետագա հարցեր տալու ցանկությունը:
7. Մի խուսափեք «դժվար» հարցերից
Երբեմն երեխաները տալիս են «դժվար» հարցեր, օրինակ՝ մահվան, սիրո կամ բնության երևույթների մասին: Այս դեպքում կարևոր է չխուսափել պատասխանից, այլ փորձել պատասխանել պարզ ու անկեղծ: Եթե հարցը շատ բարդ է, կարող եք ասել. «Սա բարդ հարց է, բայց ես կփորձեմ բացատրել»:
8. Օգտագործեք գրքեր և ռեսուրսներ
Եթե հարցը բարդ է կամ դժվար է բացատրել, կարող եք օգտագործել գրքեր, նկարներ կամ տեսանյութեր: Գոյություն ունեն բազմաթիվ մանկական գրքեր, որոնք օգնում են բացատրել բարդ թեմաները պարզ ու հասկանալի ձևով:
9. Մի վախեցեք կրկնել
Երեխաները հաճախ կարող են միևնույն հարցը տալ մի քանի անգամ: Սա նրանց համար նորմալ է, քանի որ նրանք փորձում են ավելի խորը հասկանալ թեման: Մի հոգնեք կրկնել պատասխանները և ամեն անգամ փորձեք բացատրել նույնիսկ ավելի պարզ ու մատչելի:
10. Խաղացեք և հետազոտեք միասին
Երբեմն ամենալավ պատասխանը փորձնական ճանապարհով սովորելն է: Եթե երեխան հարցնում է. «Ինչու՞ է երկինքը կապույտ», կարող եք միասին փորձեր կատարել կամ տեսանյութեր դիտել, որոնք կօգնեն բացատրել երևույթը:
Մանկական հարցերին պատասխանելը ոչ միայն երեխայի զարգացման համար կարևոր է, այլև հիանալի հնարավորություն է մեծահասակների համար ավելի մոտիկից ճանաչել երեխայի մտածողությունն ու աշխարհընկալումը: Հիշեք, որ յուրաքանչյուր հարց երեխայի համար նոր բան սովորելու հնարավորություն է, և ձեր պատասխանները կարող են դառնալ նրա աշխարհը հասկանալու բանալին:
