Քուն․ քնի խանգարումներ

Այն ապահովում է օրգանիզմի վերականգնումն ու կայուն աշխատանքը, սակայն, ժամանակակից հասարակությունում հաճախ անտեսվում է դրա կարևորությունը, ինչը կարող է լուրջ հետևանքներ ունենալ թե՛ մեծահասակների, թե՛ երեխաների համար:

Բնությունը նախատեսել է, որ մարդը կյանքի մեկ երրորդը պետք է նվիրի քնին: Սակայն հաճախ մարդիկ գիտակցաբար նվազեցնում են իրենց քնի տևողությունը՝ չհասկանալով, որ քունն անհրաժեշտ է կենսականորեն կարևոր պրոցեսների համար: Չափահաս մարդը պետք է քնի առնվազն 7 ժամ, մինչդեռ երեխաների համար անհրաժեշտ է 9-11 ժամ լիարժեք հանգիստ:

Քնի ընթացքում օրգանիզմը վերականգնվում է, նյութափոխանակության արգասիքները դուրս են բերվում նյարդային բջիջներից, ինչն ապահովում է ուղեղի առողջ գործունեությունը: Քնի պակասը կարող է խաթարել այս գործընթացները և հանգեցնել հիշողության խնդիրների, մտավոր կարողությունների նվազման և նույնիսկ նյարդային համակարգի լուրջ խանգարումների:

Ծնողները և երեխաների քնի խանգարումները

Շատ դեպքերում երեխաների քնի խանգարումները պայմանավորված են ծնողների սխալ ռեժիմով: Երեխաներն օրինակ են վերցնում իրենց ծնողներից, ուստի կարևոր է ընտանիքում ձևավորել ճիշտ քնի սովորույթներ:

Քունը կարգավորելու համար ծնողները կարող են.

• Երեկոյան նվազեցնել տան լուսավորությունը և հեռուստացույցի ձայնը,

• Խուսափել գաջեթների երկարատև օգտագործումից, որոնք խոչընդոտում են մելատոնինի արտադրությանը,

• Ստեղծել քնելու համար նպաստավոր միջավայր՝ ապահովելով հանգիստ ու մութ մթնոլորտ:

Քնի խանգարումների վտանգները

Շատ ծնողներ անլուրջ են վերաբերվում իրենց երեխաների քնի խանգարումներին, քանի որ դրանք անմիջականորեն չեն արտահայտվում ցավով կամ ֆիզիկական վնասվածքներով: Սակայն քնի քրոնիկ խանգարումները կարող են առաջացնել լուրջ խնդիրներ, որոնք հետագայում դժվար կլինի շտկել:

Հատկապես կարևոր է ուշադրություն դարձնել այնպիսի խնդիրների, ինչպիսիք են.

• Քնի ապնոէ – երբ երեխան քնի ընթացքում պահում է շնչառությունը, ինչը կարող է հանգեցնել թթվածնի պակասի ուղեղում,

• Սոմնամբուլիզմ (լուսնոտություն) – երբ երեխան քնի ընթացքում շարժվում է կամ կատարում անգիտակցական գործողություններ,

• Քնի էնուրեզ (անմիզապահություն) – որը կարող է կապված լինել նյարդաբանական կամ հոգեբանական գործոնների հետ,

• Նարկոլեպսիա (քնկոտություն ցերեկային ժամերին) – ինչը խաթարում է երեխայի առօրյան և սովորելու կարողությունը:

Վերջաբան

Լիարժեք քունը ոչ միայն ապահովում է ֆիզիկական և հոգեբանական առողջություն, այլև կանխում է բազմաթիվ լուրջ հիվանդություններ: Ծնողները պետք է զգոն լինեն իրենց երեխաների քնի նկատմամբ, ստեղծեն առողջ քնի սովորույթներ և անհրաժեշտության դեպքում դիմեն մասնագետի խորհրդին: Ճիշտ քունը ներդրում է ոչ միայն ներկա բարեկեցության, այլև ապագա կյանքի որակի մեջ: