Մի ամառ օր, մեր Օհանեսն ու իր տասներկու տարեկան տղեն գնում են արտը հնձի։ Մի քիչ որ հունձ են անում, սովածանում են, նստում են հաց ուտելու։ Էրկուսն էլ զոռ ուտող, հերը՝ տղիցը, տղեն՝ հորիցը բեթար ուտող են լինում։

Վերջը, որ մի օր լավ-լազաթին, կուշտ ու կուռ ուտում են, տղեն ասում ա.

— Ապի, համա թե կերանք հա՜։ Բա էսքան էլ ուտել կլինի՞։

Հերը թե՝

— Բա դե ի՞նչ կա զարմանալու, ես մի աժդահա մարդ, ղոչաղ, ասլան, ուտող, դու էլ հրես մի եքա տղա, ասլան Բալասի, ուժով, համ էլ լավ ուտող։

Օձն ու ձուկը բարեկամանում են։

— Այ քիր,— ասում ա օձը ձկանը,— առ ինձ մեջքից, մի քիչ ման ածա ծովի վրին։

— Շատ լավ, ի՞նչ եմ ասել,— ասում ա ձուկը,— նստի մեջքիս, ման ածեմ, տես ոնց ա մեր ծովը։

Օձը փաթաթվում ա ձկանն՝ ու լող են տալիս։ Հենց մի քիչ անց են կենում օձը կծում ա ձկանը։

— Այ քիրա, խի՞ ես կծում,— հարցնում ա ձուկը։

— Ես էլ չիմացա, թե ո՞նց էլավ,— ասում ա օձը։

Մի քիչ էլ են լողում, օձը էլ ետ կծում ա ձկանը։

Մի ջահել-ջիվան, ամա շատ աղքատ տղա յա լինում։ Էս տղեն սիրահարվում ա մի հարուստ մարդու աղջկա։ Աղջիկն էլ ա սիրահարվում էս տղին։ Ամա աղջկա հերը ոտը գետնովն ա տալիս, թե էդ աղքատ տղին ես աղջիկ չեմ տա։

— Ախր ի՞նչի չես տա,— ասում ա կնիկը,— որ իրար սիրել են, թող առնեն իրար, ինչի՞ ես հոգուդ մեղք անում։

— Չէ որ չէ,— ասում ա մարդը,— իմ խոսքը խոսք ա։ Կնիկը ձենը փորն ա գցում, տազ անում։

Մի մարդ իրեք տղա ա ունենում։ Էս տղերքը որ մեծանում են, պսակվում՝ ամեն մեկն իրա կնկա խելքին ընկած բաժանվում են, խլում են հոր ու մոր ձեռից ապրուստը, տուն ու տեղը, գոմն են անում նրանց.

— Էս էլ ձեզ բոլ ա,— ասում են։

Մի քանի ժամանակից հետո խեղճ մերը չի դիմանում դարդին, մեռնում ա։ Հերը շատ ա դարդ անում, — ախար,— ասում ա,— մենք ի՞նչ մեղք ունեինք արած աստծու դեմ, որ մեր տղերքը, այ կոտորվեն դրանք, էդքան աննամուս դուրս էկան, խեղճ կնիկս դարդից մեռավ, ես էլ— հրես, նրա օրն եմ ընկնելու։

Կանչում ա մեծ տղին, թաքուն բերում գոմը.

Հին ժամանակով Լոռու գեղերից մնում ապրում էր մի պառավ մարդ։ Նա ուներ էրկու աղջիկ։ Մինը մարդու էր տվել Փամբակում, մինն էլ տանն էր։ Էդ տան աղջիկը շատ խելոք էր, տնարար ու շատ էլ սիրուն։ Խելքով ու շնորհքով սաղ գեղումը գովական էր։ Էնպես շնորհքով ձեռք ուներ, էնպես սուր միտք, որ ամենքը ասում էին, թե նրա շնորհքը տվովի ա, աստվածատուր ա, թե նա իմաստուն ա ու հնարագետ։ Մի օր աղջիկը ասավ հորը.

— Ապի, գնա տես մեծ քիրս, փեսեն, էրեխեքը ո՞նց են ու խաբարը բեր։

Ալևորը վեր կացավ, գնաց Փամբակ, մի քանի օր մեծ աղջկա մոտ կացավ ու ետ էկավ։ Ճամփին նրան ռաստ էկան էրկու ջահել տղա։ Երբ հասան Փամբակա ջրին, նրանցից մինը ասավ.

— Հայրիկ, ջրի վրա կարմունջ չկա, արի մինս ու մինս կարմունջ դառնանք, մեկելներն էլ վրովն անց կենան։

Օրվա մի օր որսորդը գնում ա անտառն ու հանդը, որ որս անի, բերի իր տունն ու էրեխանցը կառավարի։ Էնա, որ մտնում ա հանդը, սրան մի կաքավ ա ռաստ գալի։

— Որսկան ախպեր,— ասում ա կաքավը,— ես գիտեմ, որ դու եթե որս չանես, էրեխեքդ սոված կմնան։ Թե կուզես, հրես, արի ինձ խփի, մենակ թե հանուն քու որդկերանցը, որ ճուտս քեզ պատահի, նրան չխփես։

— Լավ, կաքավ քույրիկ,— ասում ա որսկանը,— բա ես ո՞նց իմանամ, թե քու ճուտը ո՞րն ա։