Դեռ մեկ շաբաթ առաջ փոքրիկը բոլորին անխտիր ժպտում էր, բայց այժմ հանկարծակի փոխվել է ու խուսափում է անծանոթներից: Մի՛ անհանգստացեք: Նա պարզապես սովորում է տարբերակել հարազատներին օտարներից: Վախն անծանոթներից սկսվում է մոտավորապես ութ ամսական հասակից, հաճախ ծնողների համար անսպասելի:
Փոքրիկը շրջվում է օտար մարդուց, բռնվում է մայրիկից, թաքցնում է դեմքը մոր գրկում: Իր պահվածքով նա ասում է «մոտ մի արի», և միայն հարազատները կարող են հանգստացնել նրան:
Պատճառները
Նման վարքի պատճառները մինչև վերջ դեռևս բացահայտված չեն: Սակայն գիտնականները համամիտ են, որ օտարներից վախը փոքրիկի բնականոն զարգացման մաս է կազմում: Այսինքն՝ այստեղ սխալ խնամքի կամ դաստիարակության խնդիր չկա:
Փոքրիկի խուճապը հետազոտողները համարում են, այսպես ասած, փոքրիկի պատկերացումների համակարգի խափանում: Երեխան ի ծնե շփվում է ծնողների, ընտանիքի անդամների հետ, ձևավորվում է շփման ու ժեստերի յուրօրինակ լեզու, որը հասկանալի է միայն իրենց: Օտար անձը, փորձելով շփվել փոքրիկի հետ, սովորաբար կրկնօրինակում է ծնողների խոսքերը կամ շարժումները: Սակայն նրա ձայնը, հոտը և արտաքինը տարբերվում են ծնողներից, փոքրիկին ծանոթ օրինակներից: Հենց սա է, որ ութ ամսական փոքրիկները սկսում են նկատել: Նրանց ուղեղն ահազանգում է, որ ինչ-որ բան այն չէ, սակայն փոքրիկը դեռևս չգիտի, թե ինչպես վարվի:
Ընթացքը
Խուճապի ու լացի հանկարծակի նոպաներն անծանոթների ներկայությամբ կարող են տևել շաբաթներ և անգամ ամիսներ: Բոլոր փոքրիկներն էլ նույն կերպ են վախենում, սակայն տարբեր կերպ են արտահայտվում. ոմանք դառնում են ավելի զուսպ, ոմանք էլ անծանոթի անգամ մի բառից սկսում են լացել:
Այստեղ հարցը փոքրիկի խառնվածքն է. ոմանք շատ էմոցիոնալ են ամեն ինչին արձագանքում, ոմանք էլ՝ հանգիստ: Կարևոր է նաև փորձը: Եթե ընտանիքում հյուրեր շատ եք ունենում, ապա փոքրիկն ավելի շուտ կսովորի նոր դեմքերին:
Սակայն օտարների հանդեպ վախից խուսափել հնարավոր չէ, ինչքան էլ փոքրիկին սոցիալական շփում ապահովեք:
Ինչպե՞ս վարվել
Հանգստացրե՛ք փոքրիկին, գրկե՛ք ու համբուրե՛ք:
Օտարների մերձեցման փորձերը ավելի շատ կվախեցնեն փոքրիկին: Ցանկալի չէ նման պարագայում փոքրիկին տալ նրան անծանոթ տիկնոջ կամ պարոնի գիրկը: Ծանոթությունը պետք է հաստատվի աստիճանաբար, սկզբում որոշակի հեռավորություն է սահմանվում փոքրիկի ու անծանոթի միջև, ապա այն աստիճանաբար, աննկատ կրճատվում է:
Անծանթների հանդեպ վախը հաղթահարելու համար հատուկ միջոցառումներ հարկավոր չեն, ամեն ինչ ինքնին կկատարվի: Իսկ քանի դեռ վախի նշաններ կան փոքրիկի մոտ, պետք է պարզապես մեղմեք այն:
Լավագույն դեղամիջոցն անծանոթների հանդեպ որոշակի հեռավորություն պահպանելն է, սակայն առանց չափազանցությունների: Տանը հյուրեր անպայման պետք է ունենաք: Միայն թե ցանկալի չէ, որ ուրախության ճիչերով «հարձակվեն» փոքրիկի վրա՝ վախեցնելով նրան: Սկզբում կարճ, բայց ջերմ հայացքը բավարար է:
Ապա պետք է որսալ պահը, երբ փոքրիկ հետազոտողը կկտրվի մայրիկի գրկից՝ փորձելով հագուրդ տալ իր հետաքրքրասիրությանը: Սովորաբար կարճ ժամանակ անց նրանք մայրիկի կամ հայրիկի գրկում նստած սկսում են գաղտնի նայել հյուրի կողմը, նրան ուսումնասիրել, ապա նաև ժպտալ:
Նյութը՝ ըստ moi-roditeli.ru կայքի