Երբ և ինչի դեմ պատվաստել փոքրիկին. պատվաստումների օրացույց

Հաճախ ավելի հեշտ է մի շարք հիվանդություններ կանխարգելել, քան դրանք բուժել: Այդ հիվանդությունների շարքին են պատկանում տուբերկուլյոզը, հեպատիտ Բ-ն, դիֆթերիան, փայտացումը, կապույտ հազը, կարմրուկը, կարմրախտը, խոզուկը և պոլիոմելիտը: Սրանք այն վտանգավոր հիվանդություններն են, որոնք կարող են երեխայի մահվան համ հաշմանդամության պատճառ դառնալ:

Պատվաստումը պաշտպանում է երեխային նշված հիվանդություններից: Պատվաստումների միջոցով հնարավոր է կանխարգելել դրանք, ուստի այդ ինֆեկցիաները կոչվում են կառավարվող:

Պատվաստումը երեխայի մոտ անընկալություն է առաջացնում տվյալ հիվանդության նկատմամբ, եթե անգամ պատվաստված երեխան հիվանդանում է, այն թեթև ընթացք է ունենում:

Ինչպես ներարգանդային կյանքում, այնպես էլ մայրական կաթի միջոցով նորածնին են փոխանցվում հակամարմիններ, որոնք նրան պաշտպանում են որոշ հիվանդություններից: Սակայն մեծանալու հետ միասին (6 ամսականից սկսած) երեխան կորցնում է մորից ստացած իմունիտետը, ուստի հիվանդությունների հարուցիչների

նկատմամբ անընկալություն առաջացնելու համար պատվաստումներ են կատարվում:

Պատվաստումը կատարվում է պատվաստանյութի միջոցով, որը ներարկվելով երեխայի օրգանիզմ` տվյալ հիվանդության նկատմամբ իմունիտետ է առաջացնում:

ՀՀ-ում երեխաների պատվաստումն իրականացվում է ըստ պատվաստումների ազգային օրացույցի և անվճար են:

Եթե պատվաստումները կատարվում են թերի կամ դրանց միջև ընդմիջումները երկարում են սահմանված ժամկետից, երեխայի մոտ կայուն իմունիտետ չի ձևավորվում: Եթե կյանքի առաջին տարում երեխան չի ստացել տվյալ տարիքի համար նախատեսված որևէ պատվաստում, անհրաժեշտ է բացը լրացնել հնարավորինս շուտ:

Պատվաստման հնարավոր հետևանքները

Պատվաստումից հետո երեխայի մոտ կարող է առաջանալ այտուց կամ կարմրություն սրսկման տեղում, ջերմություն, թեթև ցան, կամ երեխան կարող է ընդհանուր վիճակի փոփոխություն ունենալ: Այս բոլոր նշանները հիմնականում անցնում են երկու-երեք օրվա ընթացքում: Եթե երեխայի մոտ առկա է բարձր ջերմություն, հարկավոր է նրան տալ պարացետամոլ, շատ հեղուկներ, իսկ եթե երեխան սնվում է կրծքով, անհրաժեշտ է հաճախակի կերակրել:

Եթե երեխայի վիճակն անհանգստացնող է, անպայման պետք է դիմել բժշկի:

Պատվաստումների նախկին ազգային օրացույց

Տարիք	Պատվաստանյութ
Ծնվելուց 24-48 ժամ հետո	ԲՑԺ, հեպատիտ Բ1
1,5 ամսական	Հեպատիտ Բ2
3 ամսական	ԱԿԴՓ 1, պոլիոմելիտ 1
4-5 ամսական	ԱԿԴՓ 2, պոլիոմելիտ 2
6 ամսական	ԱԿԴՓ 3, պոլիոմելիտ 3, հեպատիտ Բ3
1 տարեկան	ԿԿԽ 1
18-24 ամսական (կրկնապատվաստումներ)	ԱԿԴՓ 4, պոլիոմելիտ 4 և 5 (1 ամիս ընդմիջումով)
6-7 տարեկան
16 ամսական, 26 ամսական և ամեն 10 տարին 1 անգամ

2009-ից ներդրվել է պատվաստումների նոր ազգային օրացույց: Նորին անցնելը պայմանավորված էր ՀԻԲ պատվաստանյութի ներդրմամբ: Վերջինս հնգավալենտ համակցված պատվաստանյութ է, որի բաղադրիչներն են ԱԿԴՓ /դիֆթերիա, կապույտ հազ, փայտացում/ և Հեպատիտ Բ պատվաստանյութերը:

Պատվաստանյութը բավականին արդյունավետ է մինչև 5 տարեկան երեխաների շրջանում ՀԻԲ-ով պայմանանավորված մենինգիտների, թոքաբորբերի և այլ հիվանդությունների և դրանց բարդությունների կանխարգելման գործում։ Բոլոր երկրներում, որտեղ պատվաստումների ազգային օրացույցում ներդրվել է ՀԻԲ պատվաստանյութը` երեխաների շրջանում մոտ 60 տոկոսով նվազել է շնչառական օրգանների հիվանդությունների, մենինգիտների և դրանց բարդությունների դրսևորումը։

Միաժամանակ, հնգավալենտ պատվաստանյութը գրեթե զերծ է հետպատվաստումային ռեակցիաներ առաջացնելու հատկությունից և ԱԿԴՓ պատվաստանյութի /դիֆթերիայի, փայտացման և կապույտ հազի դեմ/ կապույտ հազ բաղադրիչով պայմանավորված հետպատվաստումային ջերմային ռեակցիաների թիվը զգալիորեն կնվազի։ Հնգավալենտ պատվաստանյութի ներդրմամբ երեխաները 1 այցելության ընթացքում մեկ ներարկումով հինգ պատվաստանյութ կստանան, որը կարևոր հոգեբանական նշանակություն ունի` մեղմացնելով ներարկման ցավային գործոնը։

Պատվաստումների նոր ազգային օրացույց

Պատվաստման ժամկետ	Պատվաստանյութի անվանում	Պատվաստման հերթական դեղաչափ
Ծնվելուց հետո 24-48 ժամվա ընթացքում	ԲՑԺ	1
Ծնվելուց հետո 24 ժամվա ընթացքում	ՎՀԲ	1
6 շաբաթական /1.5 ամսական/	ԱԿԴՓ/ՎՀԲ/ՀԻԲ , ՕՊՎ	1
10 շաբաթական /2.5 ամսական/	ԱԿԴՓ/ՎՀԲ/ՀԻԲ , ՕՊՎ	2
14 շաբաթական /3.5 ամսական/	ԱԿԴՓ/ՎՀԲ/ՀԻԲ , ՕՊՎ	3
12 ամսական	ԿԿԽ	1
18 ամսական	ԱԿԴՓ, ՕՊՎ	4
6 տարեկան	ԱԴՓ-Մ,	1
6 տարեկան	ՕՊՎ	5
6 տարեկան	ԿԿԽ	2
16 տարեկան	ԱԴՓ-Մ	2
26 տարեկան	ԱԴՓ-Մ	3
36 տարեկան	ԱԴՓ-Մ	4
46 տարեկան	ԱԴՓ-Մ	5
56 տարեկան	ԱԴՓ-Մ	6

Պատվաստանյութի անվանում	Հիվանդությունների հակածինների պարունակություն
ԲՑԺ	Տուբերկուլոզ (Պալարախտ)
ՎՀԲ	Հեպատիտ Բ
ԱԿԴՓ/ՎՀԲ/ՀԻԲ	Դիֆթերիա, փայտացում, կապույտ հազ, հեպատիտ Բ, հեմոֆիլուս ինֆլուենզա Բ տիպի
ՕՊՎ	Պոլիոմիելիտ
ԿԿԽ	Կարմրուկ, կարմրախտ, խոզուկ
ԱԴՓ-Մ	Դիֆթերիա, փայտացում