Հարցերին պատասխանում է «Շենգավիթ» ԲԿ-ի «Անեսթեզիոլոգիայի և ինտենսիվ թերապիայի» ծառայության ղեկավար, բ.գ.թ., անեսթեզիոլոգ-ռեանիմատոլոգ Աշոտ Վլադիմիրի Ամրոյանը:
Ի՞նչ է էպիդուրալ անզգայացումը
Էպիդուրալ անզգայացումը տեղային ռեգիոնար անզգայացման տարատեսակ է: Էպիդուրալ անզգայացման տեղակայումը ողնաշարի շրջանն է. կատարվում է սրսկում, ներարկվում է տեղային անզգայացնող նյութ, և ստանում ենք ցավազրկում:
Էպիդուրալ նշանակում է ողնուղեղային տարածք (անգլիախոս երկրներում անվանում են էպիդուրալ` էպի-նախա, դուրալ-ողնուղեղ, այսինքն` նախաողնուղեղային տարածք/ֆրանսիախոս երկրներում անվանում են պերիդուրալ):
Էպիդուրալի դեպքում ցավազրկվում է մարդու օրգանիզմի ստորին հատվածը: Հիմնականում էպիդուրալ կամ պերիդուրալ անզգայացման նպատակն է ցավազրկել հետվիրահատական դաշտը: Նպաստում է աղիքների ստիմուլյացիային, օգտագործվում է նաև բուժիչ նպատակով` որովայնահատում ունեցած հիվանդների մոտ:
Ե՞րբ է կիրառվում
Էպիդուրալ անզգայացումը կիրառվում է մանկաբարձության մեջ` բնական ծննդաբերությունների ցավազրկումների կամ կեսարյան հատման ժամանակ: Էպիդուրալ անզգայացում կարելի է կատարել օկոլոգիական հիվանդների մոտ երկարատև ցավերի դեպքում, երբ ուզում են խնայել հիվանդին և թմրանյութերով ցավազրկում չանել: Էպիդուրալ անզգայացումը լայն կիրառում ունի անբուժելի հիվանդների մոտ, օրթոպեդիայում, տրավմատոլոգիայում:
Ինչպե՞ս է կատարվում
Տեխնիկապես կատարվում է ողնաշարի շրջանում: Նախապես կատարվում է մաշկի և ենթամաշկի տեղային ցավազրկում, որպեսզի հիվանդը չզգա հիմնական սրսկման ցավը կամ ազդեցությունը:
Գոտկային հատվածում կատարվում է սրսկում, ներարկվում է տեղային անզգայացնող նյութ: Նախ՝ հարկավոր է ստուգել` ինչպես է հիվանդը տանում տեղային անզգայացման նյութի ներմուծումը օրգանիզմ` ալերգիկ ռեակցիաներից կամ այլ բարդություններից խուսափելու նպատակով: Ողնաշարի շրջանում տեղադրվում է էպիդուրալ կատետր, հիվանդն ընդունում է ֆիզիոլոգիական դիրք և կարիքի դեպքում (օրինակ` ծննդաբերության ցավազրկման դեպքում), հնարավոր է, կատետրի միջոցով լրացուցիչ ցավազրկում ապահովել` խուսափելով ավելորդ ծակոցներից:
Որո՞նք են ցուցումները
Եթե հիվանդն ուզում է ցավազրկվել, դա արդեն ցուցում է՝ կատարել էպիդուրալ անզգայացում:
Բժշկական ցուցումներն են`
- ծննդաբերության ժամանակ ի հայտ եկած ծննդաբերական գործունեության դիսկորդինացիան: Այսինքն` կծկանքները կանոնավոր տեղի չեն ունենում: Այս դեպքում հաճախ կատարվում է կեսարյան հատում, քանի որ արգանդը կծկվում է անկանոն, որի հետևանքով պտղի մոտ կարող է առաջանալ թթվածնային քաղց:
- միստոցիայի ժամանակ արգանդի պարանոցի լիարժեք չբացվելը, որի պատճառով երեխան չի կարող դուրս գալ: Այս դեպքում էպիդուրալ անզգայացումը կիրառվում է` արգանդի պարանոցի ջղաձգությունը հանելու նպատակով:
- գերցավոտ ծննդաբերական գործունեությունը. ցավը ցուցում է՝ կատարել էպիդուրալ անզգայացում ծննդաբերության ժամանակ:
Հակացուցումներն են`
- ալերգիա անզգայացնող նյութերից
- տվյալ պահին բարձր ջերմություն
- ողնուղեղի կամ գլխուղեղի նորագոյացություններ
- մաշկային փոփոխություններ, որտեղ պետք է կատարվի անզգայացում
- հիվանդի անհամաձայնություն
Ի՞նչ հետևանքներ կամ խնդիրներ կարող են առաջանալ
Հետևանքներ չեն լինում, եթե կատարվում է հմուտ անեսթեզիոլոգի կողմից: Իսկ ոչ ճիշտ կատարելու դեպքում կարող է լինել մինչև ամենավատը:
Կարո՞ղ է ազդել պտղի վրա
Էպիդուրալ անզգայացման առավելությունն այն է, որ բացարձակ ազդեցություն չի ունենում թե՛ պտղի, թե՛ հղի կնոջ վրա:
Ցավազրման մյուս մեթոդները, որոշ առումով, կարող են ազդեցություն ունենալ, քանի որ ներարկվում են կամ ներերակային, կամ մկանային ճանապարհով և արյան միջոցով տարածվում են ու ազդում հղի կնոջ վրա: Եվ քանի որ մոր և պտղի արյան շրջանառությունը դեռ ընդհանուր է, որոշ մասնիկներ կարող են հասնել պտղին և ընկճել:
Էպիդուրալ անզգայացումն անվտանգ է, քանի որ կիրառվում են ատամների ցավազրման համար օգտագործվող տեղային անզգայացնող նյութեր (լիդոկային, քսիլոկային, մարկային, բուպիվակային):
Հնարավո՞ր է վերջին պահին դիմել էպիդուրալ անզգայացմանը, եթե նախապես չէին պայմանավորվել
Իհարկե, հնարավոր է: Հիվանդանոց գնալուց հետո, երբ մանկաբարձ-գինեկոլոգը գնահատում է մանկաբարձական իրադրությունը, եթե լինում են սաստիկ ցավեր, և կինը պահանջում է ցավազրկում, ապա պարտավոր են ցավազրկել:
Շարունակելի